Badania podstawowe w kierunku jaskry

skan okaCentrum Okulistyczne JASKRA to jeden z wiodących ośrodków w Polsce specjalizujących się w diagnostyce i leczeniu jaskry. Warszawa – jako główny ośrodek kształcenia i działalności lekarzy jaskrowych w Polsce – jest miejscem, gdzie wdrażane są nowoczesne a równocześnie sprawdzone metody diagnostyki i leczenia tej choroby. W naszym Centrum ani nie eksperymentujemy z pacjentami, ani nie włączamy przedwcześnie tradycyjnego leczenia farmakologicznego. Trzymamy się wytycznych Polskiego Towarzystwa Jaskrowego i European Glaucoma Society w zakresie postępowania w jaskrze.

Nasi specjaliści to doświadczeni lekarze z dorobkiem i ugruntowaną renomą. W Centrum Okulistycznym JASKRA mają do dyspozycji najwyższej klasy sprzęt diagnostyczny i zabiegowy, dzięki czemu możemy jako placówka zapewnić pacjentom opiekę na światowym poziomie.

Oferujemy kompleksową diagnostykę jaskry, od pomiaru ciśnienia wewnątrzgałkowego i refrakcji poprzez różnorakie procedury zalecane w wytycznych aż po zaawansowane laserowe techniki skaningowe. Znakiem firmowym naszego Centrum Okulistycznego jest pogłębiony wywiad jaskrowy. Rozpoznajemy mianowicie i uznajemy fakt, że jaskra jest to grupa chorób z pogranicza okulistyki i innych dziedzin medycyny, wymagająca specyficznego, interdyscyplinarnego, holistycznego podejścia.

Z radością stwierdzamy, że nasi pacjenci dostrzegają i doceniają wartości, które są fundamentem naszej praktyki medycznej – a są to 1. jakość, 2. profesjonalizm, 3. zaangażowanie oraz 4. ilość czasu poświęcana pacjentowi.

Nasza klinika mieści się w prestiżowej lokalizacji w samym centrum Warszawy, przy Rondzie ONZ 1.

Podstawowe badania w kierunku jaskry w Warszawie

Podstawowym badaniem w kierunku jaskry wykonywanym przez okulistów w profilaktyce i leczeniu jaskry jest ocena tarczy nerwu wzrokowego w lampie szczelinowej z wykorzystaniem specjalnej soczewki Volka oraz badanie kąta komory przedniej, czyli gonioskopia.

Okulista powinien również zmierzyć ciśnienie wewnątrzgałkowe. Wysokie ciśnienie często współwystępuje z jaskrą. Należy jednak mieć świadomość, że wartość ciśnienia, która mieści się w granicach statystycznej normy nie wyklucza jaskry, ponieważ może ona rozwinąć się również przy ciśnieniu uznawanym za prawidłowe.

W podstawowym badaniu wykonywanym przez okulistę można stwierdzić jedynie zaawansowane zmiany jaskrowe. Nie jest natomiast możliwe rozpoznanie lub wykluczenie jaskry w jej wczesnym i średniozaawansowanym stadium, kiedy leczenie jest najbardziej skuteczne. To jest możliwe tylko po wykonaniu pewnego zestawu badań określanych jako „złoty standard” diagnostyczny w jaskrze. Uważa się, że takim badaniom jaskry wystarczy poddać się raz do roku, żeby w porę wykryć niebezpieczne zmiany jaskrowe w nerwach wzrokowych i podjąć leczenie.

 

Dodatkowe badania diagnostyczne w jaskrze

Złoty standard diagnostyczny w jaskrze tworzą następujące badania:

  • Perymetria, czyli badanie pola widzenia, umożliwia pomiar czułości siatkówki; jest to jedno z najważniejszych badań w diagnostyce jaskry, ponieważ mówi o tym w jakim stopniu zagrożone jest widzenie pacjenta; w diagnostyce jaskry stosuje się dwie metody perymetrii: standardową (SAP – standard automated perimetry), opartą na bodźcach typu „biały na białym” oraz niekonwencjonalną (NSP – non-standard perimetry), która wykorzystuje inne mechanizmy stymulacji, jak efekt podwojenia częstotliwości (FDT) czy detekcję granic kontrastów (HEP). Zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Okulistycznego oraz Europejskiego Towarzystwa Jaskrowego, jedynie cztery urządzenia spełniają kryteria odpowiedniej czułości i powtarzalności niezbędnej w diagnostyce jaskry: Humphrey Field Analyzer (HFA) i Octopus w perymetrii standardowej oraz FDT i HEP w perymetrii niekonwencjonalnej. W naszej placówce dysponujemy zarówno analizatorem HFA – uznanym za światowy standard w diagnostyce SAP – jak i aparatem FDT, co pozwala nam na prowadzenie pełnowartościowej diagnostyki funkcjonalnej zgodnej z aktualnymi standardami klinicznymi.

  • GDx (Glaucoma Diagnostics) – pomiar grubości warstwy włókien nerwowych siat-kówki z wykorzystaniem techniki skaningowej polarymetrii laserowej; warto zwró-cić uwagę, że pomiaru warstwy włókien nerwowych można dokonać – i dokonuje się – także przy użyciu metody OCT, o której poniżej; obie metody mają swoją wartość diagnostyczną, obie mają też swoje ograniczenia, nie należy zastępować jednej dru-gą; badania GDx wykonuje się obecnie na urządzeniu trzeciej (i ostatniej już, nieste-ty) generacji, na aparacie GDx Pro, który ma także możliwość dokonywania automa-tycznej analizy progresji zmian u pacjenta. Dowiedz się więcej…

  • HRT (Heidelberg Retinal Tomography) – konfokalna tomografia tarczy nerwu wzro-kowego przy użyciu laserowego oftalmoskopu skaningowego; badanie umożliwia liczbową ocenę ilości tkanki nerwowej w nerwie wzrokowym, jak również porówny-wanie tej wartości wraz z upływem czasu; technologia jest opatentowana przez nie-miecką firmę Heidelberg i jak dotąd nikt inny nie wyprodukował urządzenia, które mogłoby stanowić wartościowy zamiennik dla HRT, chociaż na rynku medycznym lansuje się pogląd, że HRT tak samo jak GDx, może być zastąpione przez OCT – nie może. Dowiedz się więcej…

  • GCL (Ganglion Cell Layer; jest to termin medyczny, można też spotkać się z terminem GCC – Ganglion Cell Complex) – to badanie nowoczesne, niedawno wprowadzone do praktyki klinicznej; umożliwia ono ocenę ilości komórek zwojo-wych; jest bardzo wartościowe, ponieważ zanik tych komórek jest przyczyną ślepoty w przebiegu jaskry. Dowiedz się więcej…

  • OCT jaskrowe – badanie, które umożliwia ocenę wyglądu tarczy nerwu wzrokowego (jak w badaniu HRT) i warstwy włókien nerwowych (jak w GDx); pomimo uprzed-nich uwag o braku możliwości zastąpienia innych badań przez OCT należy jednak stwierdzić, że jest to badanie użyteczne; OCT czyli optyczna koherentna tomografia dostarcza szeregu wartościowych informacji, których inne techniki nie dają; konklu-dując: każde z tych badań ma swoje miejsce w palecie diagnostycznej i doświadczony lekarz będzie umiał z nich właściwie skorzystać. Dowiedz się więcej…

  • AS-OCT (Anterior Segment-Optical Coherent Tomography) – tomografia przedniego odcinka gałki ocznej z możliwością oceny głębokości komory przedniej, konfiguracji podstawy tęczówki i szerokości kąta komory przedniej w warunkach pełnego oświe-tlenia i ciemności; jest to badanie niezastąpione w diagnostyce osób z wąskim i zamykającym się kątem przesączania; pozwala na wykonanie tzw. próby ciemnio-wej, co stanowi przełom w zaawansowanej diagnostyce jaskry. Dowiedz się więcej…

  • Pachymetria (pomiar grubości rogówki), to badanie uzupełniające; cienka rogówka jest czynnikiem niekorzystnym prognostycznie, poza tym ustalenie grubości rogówki u danego pacjenta pozwala lekarzowi nanieść specjalną poprawkę na wartość zmie-rzonego ciśnienia wewnątrzgałkowego. Dowiedz się więcej…

  • USG (B) OKA Ultrasonografia jako technika badawcza wykorzystuje zjawiska falo-we zachodzące dla ultradźwięków rozchodzących się w tkankach, szczególnie odbi-cia fali na granicy ośrodków; fala ultradźwiękowa jest generowana i przetwarzana w impulsy elektryczne przy użyciu przetworników piezoelektrycznych Dowiedz się więcej…

  • UBM Badanie ultrabiomikroskopowe UBM gałki ocznej wykonuje się przy użyciu fal ultradźwiękowych o wysokiej częstotliwości; częstotliwość wiązki fal ultra-dźwiękowych użytych w tym badaniu wynosi standardowo 50 MHz co pozwala na około dziesięciokrotne powiększenie rozdzielczości uzyskiwanych obrazów w stosunku do badania ultrasonograficznego Dowiedz się więcej…

Z wynikami badań należy udać się do lekarza okulisty specjalizującego się w jaskrze.

Lekarz zbada ponownie oczy i oceni wyniki badań potwierdzających jaskrę. Na podstawie całościowego badania lekarz stawia diagnozę, ocenia ryzyko rozwoju jaskry, podejmuje decyzję co do leczenia i wyznacza termin kolejnej wizyty kontrolnej.

Na koniec jeszcze jedna uwaga: nie wolno poprzestawać jedynie na zrobieniu badań i podejmować prób ich samodzielnej interpretacji. Ocena wyników uzyskiwanych przy pomocy nowoczesnych technik diagnostycznych jest nierzadko bardzo trudna nawet dla doświadczonego specjalisty, a wyniki bywają niejednoznaczne. Często lekarz potrzebuje dłuższego czasu, aby móc przyjrzeć się wynikom badań i ich zmienności, aby podjąć właściwą decyzję co do postępowania względem pacjenta.