Jakie badania wykonuje się w kierunku jaskry

Badania podstawowe w kierunku jaskry

Podstawowym badaniem okulistycznym wykonywanym przez okulistów w profilaktyce i leczeniu jaskry jest ocena tarczy nerwu wzrokowego w lampie szczelinowej z wykorzystaniem specjalnej soczewki Volka oraz badanie kąta komory przedniej, czyli gonioskopia.

Okulista powinien również zmierzyć ciśnienie wewnątrzgałkowe. Wysokie ciśnienie często współwystępuje z jaskrą. Należy jednak mieć świadomość, że wartość ciśnienia, która mieści się w granicach statystycznej normy nie wyklucza jaskry, ponieważ może ona rozwinąć się również przy ciśnieniu uznawanym za prawidłowe.

W podstawowym badaniu wykonywanym przez okulistę można stwierdzić jedynie zaawansowane zmiany jaskrowe. Nie jest natomiast możliwe rozpoznanie lub wykluczenie jaskry w jej wczesnym i średniozaawansowanym stadium, kiedy leczenie jest najbardziej skuteczne. To jest możliwe tylko po wykonaniu pewnego zestawu badań określanych jako „złoty standard” diagnostyczny w jaskrze. Uważa się, że takim badaniom wystarczy poddać się raz do roku, żeby w porę wykryć niebezpieczne zmiany jaskrowe w nerwach wzrokowych i podjąć leczenie.

 

Badania dodatkowe potwierdzające jaskrę

Złoty standard diagnostyczny w jaskrze tworzą następujące badania:

• Perymetria, czyli badanie pola widzenia, umożliwia pomiar czułości siatkówki. Jest to jedno z najważniejszych badań w diagnostyce jaskry, ponieważ mówi o tym w jakim stopniu zagrożone jest widzenie pacjenta. W diagnostyce jaskry stosuje się dwie metody perymetrii: standardową perymetrię automatyczną („białe na białym”) i perymetrię niekonwencjonalną FDT. Warto zwrócić uwagę na fakt, że tylko cztery aparaty (HFA, Octopus w perymetrii standardowej oraz FDT i HEP w perymetrii niekonwencjonalnej) uzyskały pozytywną rekomendację Polskiego Towarzystwa Okulistycznego i Europejskiego Towarzystwa Jaskrowego. Badania pola widzenia wykonywane na aparatach spoza tej czwórki nie mają wystarczająco czułych testów do prawidłowej diagnostyki jaskrowej. Dowiedz się więcej o perymetrii standardowej… i o perymetrii niekonwencjonalnej…

• GDx (Glaucoma Diagnostics) – pomiar grubości warstwy włókien nerwowych siatkówki z wykorzystaniem techniki skaningowej polarymetrii laserowej. Warto zwrócić uwagę, że pomiaru warstwy włókien nerwowych można dokonać – i dokonuje się – także przy użyciu metody OCT, o której poniżej. Obie metody mają swoją wartość diagnostyczną, obie mają też swoje ograniczenia, nie należy zastępować jednej drugą. Badania GDx wykonuje się obecnie na urządzeniu trzeciej (i ostatniej już, niestety) generacji, na aparacie GDx Pro, który ma także możliwość dokonywania automatycznej analizy progresji zmian u pacjenta. Dowiedz się więcej…

• HRT (Heidelberg Retinal Tomography) – konfokalna tomografia tarczy nerwu wzrokowego przy użyciu laserowego oftalmoskopu skaningowego. Badanie umożliwia liczbową ocenę ilości tkanki nerwowej w nerwie wzrokowym, jak również porównywanie tej wartości wraz z upływem czasu. Technologia jest opatentowana przez niemiecką firmę Heidelberg i jak dotąd nikt inny nie wyprodukował urządzenia, które mogłoby stanowić wartościowy zamiennik dla HRT, chociaż na rynku medycznym lansuje się pogląd, że HRT tak samo jak GDx, może być zastąpione przez OCT. Nie może. Dowiedz się więcej…

• GCL (Ganglion Cell Layer; jest to termin medyczny, można też spotkać się z terminem GCC – Ganglion Cell Complex) – to badanie nowoczesne, niedawno wprowadzone do praktyki klinicznej. Umożliwia ono ocenę ilości komórek zwojowych. Jest bardzo wartościowe, ponieważ zanik tych komórek jest przyczyną ślepoty w przebiegu jaskry. Dowiedz się więcej…

• OCT jaskrowe – badanie, które umożliwia ocenę wyglądu tarczy nerwu wzrokowego (jak w badaniu HRT) i warstwy włókien nerwowych (jak w GDx). Pomimo uprzednich uwag o braku możliwości zastąpienia innych badań przez OCT należy jednak stwierdzić, że jest to badanie użyteczne. OCT czyli optyczna koherentna tomografia dostarcza szeregu wartościowych informacji, których inne techniki nie dają. Konkludując: każde z tych badań ma swoje miejsce w palecie diagnostycznej i doświadczony lekarz będzie umiał z nich właściwie skorzystać. Dowiedz się więcej…

• AS-OCT (Anterior Segment-Optical Coherent Tomography) – tomografia przedniego odcinka gałki ocznej z możliwością oceny głębokości komory przedniej, konfiguracji podstawy tęczówki i szerokości kąta komory przedniej w warunkach pełnego oświetlenia i ciemności. Jest to badanie niezastąpione w diagnostyce osób z wąskim i zamykającym się kątem przesączania. Pozwala na wykonanie tzw. próby ciemniowej, co stanowi przełom w zaawansowanej diagnostyce jaskry. Dowiedz się więcej…

• Pachymetria (pomiar grubości rogówki), to badanie uzupełniające. Cienka rogówka jest czynnikiem niekorzystnym prognostycznie, poza tym ustalenie grubości rogówki u danego pacjenta pozwala lekarzowi nanieść specjalną poprawkę na wartość zmierzonego ciśnienia wewnątrzgałkowego. Dowiedz się więcej…

• USG (B) OKA Ultrasonografia jako technika badawcza wykorzystuje zjawiska falowe zachodzące dla ultradźwięków rozchodzących się w tkankach, szczególnie odbicia fali na granicy ośrodków. Fala ultradźwiękowa jest generowana i przetwarzana w impulsy elektryczne przy użyciu przetworników piezoelektrycznych Dowiedz się więcej…

• UBM Badanie ultrabiomikroskopowe UBM gałki ocznej wykonuje się przy użyciu fal ultradźwiękowych o wysokiej częstotliwości. Częstotliwość wiązki fal ultradźwiękowych użytych w tym badaniu wynosi standardowo 50 MHz co pozwala na około dziesięciokrotne powiększenie rozdzielczości uzyskiwanych obrazów w stosunku do badania ultrasonograficznego Dowiedz się więcej…

• Zdjęcia wnętrza oka Z przyjemnością zawiadamiamy, że wprowadziliśmy do oferty usługę fotografii różnych struktur oka Dowiedz się więcej…

Z wynikami badań należy udać się do lekarza okulisty specjalizującego się w jaskrze.

Lekarz zbada ponownie oczy i oceni wyniki badań dodatkowych. Na podstawie całościowego badania lekarz stawia diagnozę, ocenia ryzyko rozwoju jaskry, podejmuje decyzję co do leczenia i wyznacza termin kolejnej wizyty kontrolnej.

Na koniec jeszcze jedna uwaga: nie wolno poprzestawać jedynie na zrobieniu badań i podejmować prób ich samodzielnej interpretacji. Ocena wyników uzyskiwanych przy pomocy nowoczesnych technik diagnostycznych jest nierzadko bardzo trudna nawet dla doświadczonego specjalisty, a wyniki bywają niejednoznaczne. Często lekarz potrzebuje dłuższego czasu, aby móc przyjrzeć się wynikom badań i ich zmienności, aby podjąć właściwą decyzję co do postępowania względem pacjenta.