HRT - Tomografia konfokalna tarczy nerwu wzrokowego
Tarcza nerwu wzrokowego (ONH) jest jedną z trzech struktur – obok warstwy włókien nerwowych siatkówki (RNFL) i warstwy komórek zwojowych siatkówki (GCL) – poddawanych badaniu w diagnostyce jaskry. Za najbardziej wartościową metodę badania tomograficznego tarczy jest uznawana tomografia konfokalna HRT (Heidelberg Retina Tomography).
Paradoksalnie jest to równocześnie metoda często unikana przez okulistów zajmujących się jaskrą. Problem z HRT polega na tym, że jakkolwiek wartość tego badania w diagnostyce jaskry jest nie do przecenienia, to równocześnie jest ono jednym z najtrudniejszych do wykonania. Jest to „wyższa szkoła jazdy”, bardzo niewielu diagnostów w Polsce wykonuje to badanie prawidłowo i z tego względu nie jest ono popularne. Podstawowa trudność bierze się stąd, że wykonując badanie HRT diagnosta musi ręcznie obrysować obszar tarczy nerwu wzrokowego. A ponieważ tarcze nerwu wzrokowego są zmienne osobniczo (są różne u różnych osób), to wykonanie badania HRT wymaga dobrej znajomości topografii tarczy nerwu wzrokowego, dużego doświadczenia jaskrowego, intuicji diagnostycznej, a także możliwości porównania obrazu tomograficznego z badaniem klinicznym. Nieprawidłowo wykonane badanie prowadzi do błędnej interpretacji, a błędnie zinterpretowane badanie stwarza poważne ryzyko postawienia błędnej diagnozy i dalszego niewłaściwego prowadzenia pacjenta.
Nie zmienia to faktu, że HRT jest badaniem bardzo ważnym w jaskrze, wchodzi w skład złotego standardu. Ważnym atutem HRT jest nie tylko to, że bardzo ułatwia postawienie rozpoznania, ale także to, że daje możliwość monitorowania progresji zmian w czasie. Porównanie obrazów tarczy nerwu wzrokowego i badanych parametrów w czasie może stanowić podstawę do wdrożenia leczenia, jego zmiany albo też – jeśli obraz tarczy i parametry nie pogarszają się – do utrzymania obecnego leczenia u pacjenta z jaskrą, lub tylko dalszego monitorowania pacjenta obserwowanego w kierunku jaskry bez wdrożonego leczenia. Pacjenci często pytają, czy badania HRT wykonywane na różnych aparatach, w różnych ośrodkach, są ze sobą porównywalne. Tak, doświadczony diagnosta może bez problemu porównać wyniki badań wykonanych na różnych aparatach.