HRT

 

HRT (Heidelberg Retina Tomography) to tomografia konfokalna tarczy nerwu wzrokowego. W diagnostyce jaskry jest to badanie niezbędne. Metoda HRT wykorzystuje współogniskowy laserowy mikroskop skaningowy (laser diodowy o długości fali 670 nm). Wyniki automatycznie porównywane są z normatywną bazą danych a uzyskane wartości kwalifikowane są jako mieszczące się w granicach normy, graniczne lub nieprawidłowe.

HRT jest jednym z najtrudniejszych badań w palecie diagnostyki jaskrowej. Już sama technika wykonania tego badania jest skomplikowana, ale szczególnie trudne a równocześnie decydujące o prawidłowości wyniku jest jego właściwe opracowanie. Wymaga ono dobrej znajomości topografii tarczy nerwu wzrokowego i możliwości porównania obrazu tomograficznego z badaniem klinicznym. Nieprawidłowo wykonane i zinterpretowane badanie stwarza poważne ryzyko postawienia błędnej diagnozy i dalszego niewłaściwego prowadzenia pacjenta. Dlatego badanie HRT powinno być zawsze wykonywane przez doświadczonego diagnostę.

 

Przebieg badania HRT

1. Przygotowanie pacjenta: Pacjent powinien usiąść wygodnie przed aparatem HRT. Często wykonywane jest zdjęcie tła oka w celu określenia warunków oświetlenia.

2. Rozpoczęcie badania: Pacjent musi skierować swój wzrok na punkt fiksacji wewnątrz urządzenia HRT. W momencie, gdy pacjent jest gotów, rozpoczyna się skanowanie.

3. Skanowanie: Aparat HRT przeprowadza skanowanie tarczy nerwu wzrokowego. Wykorzystuje on laserowy pomiar głębokości tkanek wewnątrz oka, co pozwala na uzyskanie szczegółowych obrazów struktury nerwu wzrokowego.

4. Analiza danych: Zebrane dane są przekazywane do komputera, który przetwarza je i tworzy trójwymiarowy obraz tarczy nerwu wzrokowego. Na tym etapie można dokładnie ocenić strukturę nerwu wzrokowego oraz zmiany patologiczne, jeśli takie występują.

5. Ocena wyników: Lekarz okulista analizuje uzyskane obrazy i ocenia stan tarczy nerwu wzrokowego. Może to pomóc w diagnozie różnych schorzeń oczu, takich jak jaskra czy neuropatia.

Wskazania i przeciwwskazania do tomografii tarczy nerwu wzrokowego

Tomografia tarczy nerwu wzrokowego (HRT) jest wskazana w celu:

• diagnostyki i monitorowania jaskry;

• diagnostyki neuropatii nerwu wzrokowego;

• zbadania zmian w strukturze nerwu wzrokowego, takich jak uszkodzenia, guzy, czy obrzęki;

• weryfikacji efektów leczenia schorzeń oczu.

Nie istnieją konkretne przeciwwskazanej do tego badania. HRT jest bezpieczne i nieinwazyjne, więc zazwyczaj nie ma przeciwwskazań do jego przeprowadzenia. Przed przystąpieniem do badania HRT pacjent powinien jednak skonsultować się z lekarzem okulistą, który oceni, czy to badanie jest odpowiednie w jego przypadku. Badanie HRT stanowi cenny narzędzie diagnostyczne, które może pomóc w wczesnym wykryciu i monitorowaniu schorzeń oczu, takich jak jaskra, co może zwiększyć szanse na skuteczne leczenie.

 

Raport z badania HRT

W górnej części raportu uwidocznione są dane pacjenta: imię, nazwisko, data urodzenia, płeć, rasa, wada refrakcji, data badania oraz dane lekarza wykonującego badanie.

W zasadniczej części raportu, u góry, przedstawione są dwa tomograficzne, zeskanowane, obrazy siatkówki i tarczy nerwu wzrokowego. Specjalne narzędzie pomiarowe umożliwia zaznaczenie linii konturowej tarczy i automatycznie dzieli tarczę nerwu wzrokowego na sześć sektorów. W każdym z nich oddzielnie dokonywana jest analiza statystyczna uzyskanych wyników pomiarów dla badanej tarczy. Z lewej strony raportu widoczny jest obraz tarczy nerwu wzrokowego. Kolorem czerwonym zaznaczona jest powierzchnia zagłębienia w tarczy, natomiast kolorem zielonym i niebieskim – powierzchnia rąbka nerwowo-siatkówkowego. Z prawej strony prezentowana jest analiza statystyczna badanych parametrów: zielony „ptaszek” oznacza wartości mieszczące się w granicach statystycznej normy, żółty wykrzyknik wartości graniczne, podejrzane jaskrowo, natomiast czerwony krzyżyk wartości nieprawidłowe o dużym prawdopodobieństwie uszkodzenia jaskrowego.

W dolnej części raportu znajduje się tabelka z parametrami liczbowymi, wykres przedstawiający statystyczną ocenę tarczy nerwu wzrokowego (całościową oraz w poszczególnych sektorach) w postaci wykresów liniowych i słupkowych oraz opis wyniku przez lekarza wykonującego badanie.

 

Znaczenie i zalety badania HRT

Badanie HRT jest niezbędne do postawienia prawidłowego rozpoznania i monitorowania leczenia pacjenta z jaskrą oraz monitorowania pacjenta obserwowanego w kierunku tej choroby.

Pierwsze badanie HRT umożliwia ocenę poszczególnych parametrów tarczy nerwu wzrokowego: powierzchnię tarczy, powierzchnię i objętości rąbka nerwowo-siatkówkowego, powierzchnię zagłębienia w tarczy, średnią grubość warstwy włókien nerwowych siatkówki wokół tarczy i wielu innych. Program komputerowy umożliwia porównanie wyników badania pacjenta z normatywną bazą danych i określenie prawdopodobieństwa i stopnia uszkodzenia jaskrowego tarczy nerwu wzrokowego badanego pacjenta.

Nieocenioną wartością badania jest nie tylko to, że HRT bardzo ułatwia postawienie rozpoznania, ale także to, że daje możliwość monitorowania progresji zmian w czasie. Porównanie obrazów tarczy nerwu wzrokowego i badanych parametrów w czasie może stanowić podstawę do wdrożenia leczenia, jego zmiany albo też – jeśli obraz tarczy i parametry nie pogarszają się – do utrzymania obecnego leczenia u pacjenta z jaskrą, lub tylko dalszego monitorowania pacjenta obserwowanego w kierunku jaskry bez wdrożonego leczenia.

Pacjenci często pytają, czy badania HRT wykonywane na różnych aparatach, w różnych ośrodkach, są ze sobą porównywalne. Tak, doświadczony diagnosta może porównać wyniki badań, oczywiście jeśli pacjent posiada poprzednie wyniki.

Badanie HRT jest bezdotykowe i nie wymaga rozszerzenia źrenic.