Badanie - GCL

Warstwa komórek zwojowych siatkówki w okolicy plamki odgrywa ważną rolę w procesie widzenia. Dzięki tym komórkom wzrokowe impulsy nerwowe poprzez włókna nerwowe biegną do kory mózgowej, gdzie zachodzi proces powstawania obrazu. W przebiegu jaskry dochodzi do zaniku komórek zwojowych, dlatego ich ocena jest bardzo ważna w diagnostyce tej choroby. Badanie GCL, czyli badanie warstwy komórek zwojowych siatkówki (Ganglion Cell Layer), jest częścią diagnostyki w dziedzinie okulistyki, które ma na celu ocenę stanu i funkcji komórek zwojowych siatkówki oka. Badanie to jest szczególnie ważne w diagnozowaniu jaskry, ponieważ pozwala na wczesne wykrywanie zmian w komórkach zwojowych, które są typowe dla tej choroby. Wczesna diagnoza jaskry jest kluczowa, ponieważ pozwala na wdrożenie odpowiedniego leczenia i kontrolowanie postępu choroby, co może pomóc w zachowaniu zdrowia wzroku.

Procedura badania GCL wykorzystuje zaawansowaną technologię tomografii optycznej, zwanej OCT GCL. Pacjent umieszcza głowę na podparciu i skupia wzrok na punkcie wewnątrz urządzenia OCT. Następnie skaner OCT przesyła wiązkę światła w kierunku badanego oka. Ta wiązka światła odbijając się od różnych warstw siatkówki jest analizowana przez komputer, co pozwala na uzyskanie szczegółowego obrazu warstwy komórek zwojowych.

Pomiary wykonywane w okolicy plamki mogą być równie czułe i wiarygodne, jak te które dotyczą tarczy nerwu II, ponieważ na uporządkowanie i przebieg włókien nerwowych oraz komórek zwojowych nie wpływa tu budowa anatomiczna kanału twardówkowego. Ponadto komórki zwojowe tylnego bieguna siatkówki, który odpowiada za centralne pole widzenia są uszkadzane we wczesnym okresie jaskry. Warstwy komórek zwojowych i włókien nerwowych siatkówki stanowią 30-35% grubości siatkówki w okolicy plamki, gdzie komórki zwojowe ułożone są w 6—10 warstwach. Wiadomo jednak, że warstwa fotoreceptorów nie ulega istotnemu uszkodzeniu w przebiegu jaskry, zcieńczenie obejmuje głównie warstwę komórek zwojowych i włókien nerwowych.

Badanie GCL może dostarczyć wielu cennych informacji diagnostycznych, takich jak:

• grubość warstwy komórek zwojowych,

• obecność ubytków lub uszkodzeń komórek zwojowych, które mogą wskazywać na obecność chorób, takich jak jaskra.

Regularne badania GCL pozwalają na monitorowanie postępu chorób oczu i ocenę skuteczności leczenia.

Dla pacjentów w grupach ryzyka, takich jak osoby starsze, osoby z historią rodzinną jaskry lub cukrzycą, regularne badania GCL są zalecane jako część profilaktyki. To nieinwazyjne i bezbolesne badanie pomaga w identyfikowaniu problemów ze zdrowiem oczu na wczesnym etapie, co może przyczynić się do lepszych wyników leczenia i ochrony zdrowia wzroku.

 

Analiza wyników badania

Badanie GCL (Ganglion Cell Layer) lub GCC (Ganglion Cell Complex) określa grubość warstwy komórek zwojowych oraz wewnętrznej warstwy splotowatej. Kolorowe mapy grubości tej warstwy wskazują na pomiary grubości w kwadracie 6mm x 6mm wyśrodkowanym w dołku. Mapa odchylenia standardowego pokazuje porównanie grubości warstwy komórek zwojowych siatkówki z danymi uzyskanymi dla osób zdrowych. Analiza danych polega na obliczeniu 7 głównych parametrów wyrażonych w mikrometrach. Są to: średnia grubość warstwy komórek zwojowych siatkówki i grubości tej warstwy w sześciu sektorach.

Metoda GCL jest badaniem bardzo nowoczesnym, dopiero od niedawna stosowanym w diagnostyce jaskry. Na podstawie własnych doświadczeń lekarze z Centrum Okulistycznego Jaskra, uznając znaczną wartość (zwłaszcza prognostyczną) tego badania, są jego propagatorami w środowisku okulistów z warszawskich przychodni i klinik. Skrót wykładu dr Polaczek-Krupa prezentującego wartość metody GCL (oraz jej ograniczenia) można zobaczyć tutaj.