UBM

Badanie ultrabiomikroskopowe UBM gałki ocznej wykonuje się przy użyciu fal ultradźwiękowych o wysokiej częstotliwości. Częstotliwość wiązki fal ultradźwiękowych użytych w tym badaniu wynosi standardowo 50 MHz co pozwala na około dziesięciokrotne powiększenie rozdzielczości uzyskiwanych obrazów w stosunku do badania ultrasonograficznego (badanie USG B – sonda 10 MHz). Taka rozdzielczość umożliwia przyżyciową ocenę struktury badanych tkanek. Badanie pozwala na dokładną ocenę przedniego odcinka gałki ocznej w przestrzeni przed- i zatęczówkowej umożliwiając ocenę rogówki, komory przedniej gałki ocznej z kątem przesączania, tęczówki, ciała rzęskowego, komory tylnej z obwódką rzęskową, soczewki oraz przedniej części komory ciała szklistego ze skrajnie obwodową siatkówką.

Przedstawiony na ekranie wynik badania nagrywany jest jako film w postaci ciągu dwuwymiarowych skanów. Skany potrzebne do dokumentacji badania można pobierać jako pojedyncze klatki w trakcie badania lub po badaniu przeglądając nagrane filmy.

Wysoka rozdzielczość badania połączona z możliwością przechodzenia fal dźwiękowych przez struktury nieprzezierne dla fal świetlnych wykorzystywanych w technikach skaningowych takich jak np. tomografia OCT (zmętnienia w ośrodkach optycznych, nabłonek barwnikowy tęczówki, twardówka oka) sprawia, że badanie UBM jest szczególnie przydatne w diagnostyce pourazowej oraz przed- i pooperacyjnej przedniego odcinka gałki ocznej.

Badanie wykonywane jest w pozycji leżącej. Po kroplowym znieczuleniu do worka spojówkowego pacjent zakładaną ma na powieki rozwórkę zabezpieczającą przed zamykaniem oka w trakcie badania. Sonda nie dotyka bezpośrednio do oka, jako medium przewodzące ultradźwięki pomiędzy głowicą sondy a okiem używany jest specjalny żel ultrasonograficzny.

Wskazaniami do badania UBM są:

• diagnostyka chorób rogówki i spojówki
• choroby twardówki
• choroby i anomalie rozwojowe tęczówki i ciała rzęskowego
• guzy przedniego odcinka gałki ocznej
• zmiany w obwodowej części siatkówki i naczyniówki
• zmiany pourazowe przedniego odcinka gałki ocznej
• kwalifikacja do operacji zaćmy – ocena soczewki oraz jej aparatu wieszadłowego
• kwalifikacja do wszczepienia soczewek pseudofakijnych i fakijnych przednio- i tylnokomorowych oraz kontrola ich ustawienia po wszczepieniu
• diagnostyka hipotonii pooperacyjnej
• jaskra.

Badanie UBM ma bardzo szerokie zastosowanie w diagnostyce jaskry, można jako przykłady wymienić następujące:

• ocena szerokości i kształtu kąta przesączania w różnicowaniu rodzaju jaskry
• szukanie przyczyn anatomicznych jaskry z zamkniętym kątem oraz jaskry wtórnej
• ocena efektów leczenia operacyjnego jaskry:
  • laserowego (np. drożność irydotomii, szerokość kąta po wykonaniu irydoplastyki)
  • ocena filtracji po operacjach przetokowych, ocena pęcherzyka filtracyjnego
  • ocena drożności wszczepionych setonów.

Autorem tekstu jest dr Jacek Kosmala z Centrum Okulistycznego JASKRA.