USG (B) oczu

Ultrasonografia gałki ocznej

Ultrasonografia gałki ocznej USG to badanie umożliwiające obrazowanie struktur gałki ocznej i przylegających do niej tkanek oczodołu. Umożliwia wykrycie zmiany, jej lokalizację i pomiar. Badając pacjenta, oceniamy u niego zmiany morfologiczne, wielkość, lokalizację, kształt, dodatkowe struktury w obrębie gałki ocznej i oczodołu oraz zjawiska zachodzące w trakcie badania: ruchomość, konsystencja, unaczynienie.

Badania USG w okulistyce są nieinwazyjne, nieszkodliwe dla zdrowia pacjenta, dają więc możliwość wielokrotnych powtórzeń, a także dają wyniki w czasie rzeczywistym, czyli zgodnym z fizjologiczną ruchomością badanego oka lub oczodołu. Badanie USG oczu wymaga od lekarza doświadczenia i wiedzy, koniecznych zarówno do prawidłowego wykonania, jak również – przede wszystkim – do interpretacji wyniku.

Jak wygląda badanie USG oczu?

Badanie USG oczu jest wykonywane na leżąco, w wygodnej pozycji. Lekarz przykłada sondę z naniesioną na nią warstwą specjalnego żelu do oka pacjenta przez zamkniętą powiekę, wobec czego badanie jest komfortowe i nie jest nieprzyjemne, ani bolesne. Uzyskany obraz jest opracowywany bezpośrednio po przeprowadzonym badaniu. Całość procedury łącznie z opisem trwa około 15-20 minut.
Badanie rozpoczyna się od rozmowy lekarza z pacjentem i ustalenia wskazań do badania. Dobrze jest, jeśli pacjent ma ze sobą skierowanie lub wie, na czym polega problem. To ułatwi lekarzowi przeprowadzenie badania i interpretację wyniku. Warto zwrócić uwagę, że technika USG jest użyteczna w diagnostyce bardzo wielu chorób oczu i patologii. Dla zobrazowania tego faktu poniżej przedstawiamy typowe wskazania do USG.

Rodzaje USG oczu

Badanie ultrasonograficzne oczu jest pomocnym narzędziem diagnostycznym, które umożliwia lekarzom ocenę struktur oka, w tym gałki ocznej, soczewki, tęczówki, siatkówki oraz twardówki. Istnieją dwa główne rodzaje USG oczu: prezentacja A (liniowa) i prezentacja B (płaszczyznowa).

Prezentacja liniowa (prezentacja A) – obrazy ultrasonograficzne są wyświetlane sekwencyjnie, ukazując poszczególne struktury oka w kolejności – na przykład, lekarz może rozpocząć od prezentacji obrazu przedniego segmentu oka, takiego jak rogówka, a następnie kontynuować prezentację, przechodząc do soczewki, twardówki, ciała rzęskowego, siatkówki i nerwu wzrokowego. Ta forma prezentacji może być użyteczna do systematycznego badania poszczególnych struktur oka i ich ewentualnych zmian.

Prezentacja płaszczyznowa (prezentacja B) – w prezentacji płaszczyznowej, obrazy ultrasonograficzne są wyświetlane równolegle, umożliwiając porównanie różnych obszarów oka na jednym ekranie. Na przykład, lekarz może wyświetlać jednocześnie obrazy przedniej komory oka, soczewki i twardówki, co umożliwia szybkie porównanie tych struktur w kontekście np. oceny zaćmy lub diagnostyki jaskry. Ta forma prezentacji może być przydatna w przypadku analizy złożonych relacji między różnymi strukturami oka lub w przypadku porównywania obrazów oka z różnych kątów widzenia.

Jakie są wskazania do wykonania USG oczu?

Wskazania do USG oczu

1. Ocena gałki ocznej przy nieprzeziernych ośrodkach optycznych;

2. Ocena kształtu gałki ocznej i jej wielkości w

1. krótkowzroczności,
2. jaskrze wrodzonej,
3. małooczu,
4. guzach;

3. Ocena ciała szklistego

1. prawidłowa anatomia,
2. męty,
3. całkowite i częściowe tylne odłączenie,
4. wylew krwi,
5. zapalenie wnętrza gałki ocznej,
6. rozpływ skrzący i skrzenie białe,
7. rozwarstwienie ciała szklistego,
8. pasożyty;

4. Ocena siatkówki

1. prawidłowa budowa;
2. odwarstwienie siatkówki –
   • różnicowanie charakteru,
   • różnicowanie rodzaju,
   • ocena pooperacyjna;
3. rozwarstwienie siatkówki,
4. wylew krwi podsiatkówkowy,
5. wysiękowo-krwotoczna postać zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem;

5. Ocena naczyniówki

1. prawidłowa budowa,
2. odłączenie – różnicowanie rodzaju:
   • krwotoczne,
   • wysiękowe,
3. szczelina wrodzona naczyniówki
4. kostniak naczyniówki
5. zwapnienia naczyniówki;

6. Ocena twardówki

1. prawidłowa budowa,
2. tylne zapalenie,
3. zanik gałki ocznej,
4. zwapnienia ściany gałki ocznej,
5. tylny garbiak twardówki w wysokiej krótkowzroczności;

1. Zapalenie wnętrza gałki ocznej – ocena struktur w oku

8. Ocena nerwu wzrokowego

1. prawidłowa budowa,
2. zanik,
3. druzy,
4. obrzęk,
5. guzy,
6. dołek rozwojowy;

9. Guzy wewnątrzgałkowe

1. znamię naczyniówki,
2. czerniak naczyniówki,
3. oponiak,
4. naczyniak naczyniówki,
5. guzy przerzutowe;

10. Urazy

1. pęknięcie gałki ocznej,
2. zranienie gałki ocznej,
3. ciało obce wewnątrzgałkowe,
4. zwichnięcie soczewki,
5. oderwanie podstawy ciała szklistego;

11. Ocena oczodołu

1. prawidłowa budowa,
2. guzy pierwotne i przerzutowe,
3. różnicowanie wytrzeszczu prawdziwego z rzekomym oraz naczyniowym,
4. schorzenia mięśni –
   • guzy,
   • stany zapalne,
   • choroba Graves-Basedowa
5. patologie nerwu wzrokowego –
   • guzy,
   • stany zapalne
6. ciało obce,
7. stany zapalne tkanek oczodołu.

USG oczu nie wymaga żadnego wcześniejszego przygotowania, nie powoduje też uciążliwości po badaniu (z wyjątkiem konieczności wytarcia żelu z powiek).

Należy podkreślić, że – poza bardzo nietypowymi i rzadkimi przypadkami – zawsze należy wykonywać USG obojga oczu. Daje to możliwość porównania ze sobą obu oczu oraz wykluczenia ewentualnych toczących się chorób lub zmian patologicznych w tzw. zdrowym oku.