AMD

22 czerwca, 2017
By Barbara Polaczek-Krupa

Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD)

AMD – oko zdrowe.

Oko zdrowe

AMD – faza początkowa

AMD – faza początkowa

AMD – faza zaawansowana.

AMD – faza zaawansowana

AMD, czyli zwyrodnienie plamki związane z wiekiem jest przewlekłą i postępującą chorobą centralnej części siatkówki rozwijającą się u osób starszych, prowadzącą w stadiach zaawansowanych do całkowitego zaniku widzenia centralnego, a więc do praktycznej ślepoty. W krajach rozwiniętych, gdzie długość życia wzrasta, AMD jest uznawane za chorobę cywilizacyjną i problem społeczny.

We wczesnych stadiach choroba charakteryzuje się występowaniem delikatnych białawo-żółtawych kropek określanych jako druzy i umiejscowionych zewnętrznie do warstwy receptorowej i nabłonka barwnikowego siatkówki (retinal pigment epithelum, RPE).

W późnych stadiach AMD dzieli się na postać „suchą” i „wilgotną”. Postać „sucha” AMD to zanik siatkówki w centralnej części plamki. Postać „wilgotna” (inaczej neowaskularna lub wysiękowa) jest charakteryzowana przez tworzenie się nieprawidłowych przeciekających naczyń krwionośnych.

Ze względu na to, że postacie „sucha” i „wilgotna” są różnymi manifestacjami AMD i mogą mieć inne przyczyny, zostały one oddzielnie sklasyfikowane. W niektórych przypadkach postać „wilgotna” może rozwijać się w obrębie obszaru zajętego przez postać „suchą”.

Wśród czynników ryzyka występowania AMD znajdują się takie, na które nie ma wpływu, czyli niemodyfikowalne oraz takie, na które mamy wpływ. Zachorowalność wzrasta z wiekiem, a zaawansowane postaci choroby występują częściej u osób z predyspozycją genetyczną, tj. gdy w rodzinie występują przypadki zachorowań. Na te dwa czynniki, wiek i geny, nie mamy wpływu. Natomiast mamy wpływ na modyfikowalne czynniki ryzyka, do których należą:

1) palenie papierosów,
2) nadmierna ekspozycja na światło słoneczne oraz
3) nadmierny stres oksydacyjny, czyli stan zakłóconej równowagi pomiędzy reaktywnymi formami tlenu a antyoksydantami.

Stres oksydacyjny jest najczęściej skutkiem nieprawidłowej diety lub nadmiernego, przewlekłego stresu.

Klasyfikacja AMD

AMD schema

Klinicznie zwyrodnienie plamki związane z wiekiem możemy podzielić na postać suchą i postać wysiękową, z których każda ma odmienny przebieg i rokowanie. Na podstawie tych objawów można zdefiniować AMD jako chorobę plamki charakteryzującą się co najmniej jedną z następujących cech:

1. obecność druz co najmniej średniej wielkości, tj. o średnicy > 63 mikrometry (µm);
2. nieprawidłowości nabłonka barwnikowego siatkówki RPE pod postacią hiper- i hipopigmentacji;
3. pseudodruzy (druzy siateczkowate);
4. obecność jednego z objawów: zaniku geograficznego RPE, neowaskularyzacji naczyniówkowej CNV, śródsiatkówkowych proliferacji naczyniakowatych (RAP), polipoidalnej waskulopatii naczyniówkowej (PCV).

Z kolei w przełomowych z punktu widzenia AMD badaniach AREDS wyodrębniono cztery grupy pacjentów według których klasyfikowano badanych w kierunku tej choroby. Klasyfikując pacjenta do jednej z tych grup, możemy oszacować ryzyko postępu choroby. W każdej z nich inne są też rekomendacje co do leczenia.

Diagnozowanie AMD

Podstawowym badaniem diagnostycznym umożliwiającym postawienie rozpoznania i monitorowanie postępu AMD jest OCT siatkówkowe – optyczna koherentna tomografia plamki żółtej. To nieinwazyjne, laserowe badanie siatkówki umożliwia zobrazowanie jej warstw z dokładnością zbliżoną do preparatów histologicznych.

Badaniami uzupełniającymi diagnostykę AMD są angiografia fluoresceinowa i angiografia indocjaninowa, które umożliwiają dokładną ocenę rodzaju neowaskularyzacji w przypadkach wątpliwych. Obecnie ze względu na inwazyjność badania te są wykonywane coraz rzadziej, jedynie w określonych przypadkach.

W leczeniu wysiękowej postaci AMD wykorzystuje się laseroterapię, terapię fotodynamiczną (PDT) oraz iniekcje doszklistkowe preparatów anty-VEGF (inhibitory czynnika wzrostu śródbłonka naczyń), hamujących angiogenezę. Podawanie tych leków regulują specjalnie opracowane wytyczne postępowania.

Na zakończenie tej skróconej informacji o AMD warto dodać, że najskuteczniejszą formą walki z tą chorobą jest profilaktyka wdrożona od najmłodszych lat życia. Profilaktyka zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem to odpowiednia dieta bogata w antyoksydanty i z ograniczeniem tłuszczów zwierzęcych, niepalenie papierosów lub porzucenie tego nałogu, ochrona oczu przed światłem słonecznym oraz regularna kontrola okulistyczna.

Dowiedz się więcej

Więcej o AMD, jego leczeniu, profilaktyce itp. można dowiedzieć się w naszych materiałach:

Ponadto zapraszamy do odwiedzenia naszego BLOGA…

…naszych wykładów i prezentacji poświęconych tej tematyce…

…oraz do zapoznania się z innymi informacjami na temat AMD dostępnymi na naszej stronie bezpośrednio lub za pomocą specjalnej przeglądarki.

Cennik
Umów wizytę