Blog

Często spotykam się z niedowierzaniem gdy mówię, że w jaskrze (precyzyjnie rzecz biorąc: w większości przypadków) nie można zauważyć utraty widzenia. „Jak to? Czyli nie zauważę, że ślepnę?” Ten pozorny nonsens jest jednak prawdziwy. Tak, w przebiegu jaskry, a ściślej: w jej wczesnej i średniozaawansowanej fazie, chory nie może sam u siebie dostrzec zmian, które zachodzą w jego nerwie wzrokowym. Przyjmuje się, że jaskra otwartego kąta nie daje osobie chorej żadnego sygnału ostrzegawczego aż do 75% zaawansowania choroby. (Dlatego tak ważna są profilaktyczne badania. Przy pomocy badań można cofnąć ten początkowy moment diagnozowalności jaskry do 25% jej stanu zaawansowania.)

W części III tego cyklu wskazywałam jakie – wg Europejskiego Towarzystwa Jaskrowego EGS – należy podjąć działania, żeby poprawić współpracę pacjenta z lekarzem. Postulowane przez EGS działania są prezentowane z perspektywy lekarza. Teraz chciałabym dotknąć tego samego zagadnienia z różnych punktów widzenia.

Początkowo planowałam dzisiaj trochę inny temat, ale ponieważ pojawiły się ostatnio doniesienia dziennikarskie, których tytuły sugerują jakiś farmakologiczny „przełom” w leczeniu i profilaktyce jaskry, postanowiłam na gorąco odnieść się do tego zagadnienia.

Zgodnie z obecną wiedzą medyczną jedynym skutecznym sposobem walki z jaskrą jest profilaktyka, a jedyną skuteczną profilaktyką przeciwjaskrową są zawczasu wykonywane badania diagnostyczne.

W pierwszej części tekstu poświęconego profilaktyce jaskrowej wskazywałam pięć ważnych spraw, o których należy pamiętać, żeby się ustrzec przed ślepotą. Jako piąty, „last but not least”, wymieniłam dobrą współpracę pacjenta z lekarzem jako warunek niezbędny osiągnięcia tego celu. Wydaje mi się, że ten wątek wymaga jednak rozwinięcia.

Dlaczego tak się dzieje, że pacjenci nie stosują się do zaleceń lekarza, jakie są przyczyny takiego stanu rzeczy? Uważne przestudiowanie przyczyn stworzyłoby możliwość wyciągnięcia właściwych wniosków. Europejskie Towarzystwo Jaskrowe EGS wskazuje 4 grzechy główne i 3 dodatkowe.

Jaskra jest jedną z najgroźniejszych chorób oczu. Polega na powolnym zaniku nerwów wzrokowych, w wyniku czego dochodzi do nieodwracalnej ślepoty.

Największym niebezpieczeństwem związanym z jaskrą jest fakt, że aż w 9 przypadkach na 10 nie daje ona żadnych dolegliwości, które skłoniłyby chorego do wizyty u okulisty. Oczy nie bolą, widzenie jest dobre najczęściej do samego końca. Często pacjenci zgłaszają się do okulisty po dobór okularów, a w trakcie badania okazuje się, że są prawie niewidomi, z czego nie zdawali sobie sprawy.

Zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem AMD to choroba, która rozwija się po 50. roku życia. Niszczy ona centralną część siatkówki powodując zanik komórek wzrokowych i upośledzając całą funkcję wzrokową siatkówki. WHO zalicza ją do chorób cywilizacyjnych i szacuje, że częstość występowania AMD będzie stale wzrastać. Jest to przede wszystkim efektem tego, że dłużej żyjemy, ale ma też związek z nasileniem czynników ją wywołujących czyli nieprawidłową dietą, paleniem papierosów, nadmierną ekspozycją na światło słoneczne, chorobami metabolicznymi, rosnącym narażeniem na przewlekły stres.

Jednym z często popełnianych błędów jest rozpoznawanie jaskry na podstawie pojedynczego badania, np. na podstawie stwierdzenia wysokiego ciśnienia wewnątrzgałkowego. Podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe może, ale nie musi, być związane z jaskrą, chociaż prawdą jest, że im wyższe jest ciśnienie w oku i im dłużej się ono utrzymuje, tym większe jest ryzyko rozwoju jaskry. Podwyższona wartość ciśnienia w gałce ocznej, albo inne nieprawidłowości spotykane w jaskrze, stanowią podstawę do zakwalifikowania pacjenta do dalszego obserwowania w kierunku jaskry.

Często zdarza się, że pacjenci wykonują różne badania diagnostyczne w różnych ośrodkach jaskrowych i nadal nie wiedzą, czy mają jaskrę oraz czy należy ją leczyć. Zgłaszają się pełni niepokoju i zamieszania w sercu co do losu swoich oczu. Często byli u różnych specjalistów i uzyskali różne, często sprzeczne opinie. W niniejszym artykule chcę podzielić się […]

W dniach 12 – 18 marca obchodziliśmy Światowy Tydzień Jaskry. Jak co roku z tej okazji w całym kraju zorganizowano akcje promocyjnych badań w kierunku jaskry. Temat ten częściej niż zwykle był nagłaśniany w mediach, w telewizji, w radio i w prasie. Pojawiły się też plakaty informacyjne. Kulminacyjnym punktem Światowego Tygodnia Jaskry w Polsce była „biała sobota”, dzień 18 marca, w którym na terenie całego kraju Polskie Towarzystwo Okulistyczne przy wsparciu wybranych placówek medycznych zorganizowało pod hasłem „Okuliści polscy kontra jaskra” bezpłatne badania przesiewowe adresowane do potencjalnych chorych.

AMD – Age-related Macular Degeneration – zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem, to choroba centralnej części siatkówki, która zaczyna rozwijać się około 50 roku życia. Początek choroby ma jednak miejsce znacznie wcześniej i ma swoje źródło w dużym stopniu w nieprawidłowym trybie życia. AMD jest główną przyczyną upośledzenia widzenia u osób dorosłych w krajach rozwiniętych. […]

Jak wynika z badań nadmierna ilość tłuszczów zwierzęcych i niedobór antyoksydantów przyczyniają sie do degeneracji siatkówki w starszym wieku. Antyoksydanty to związki hamujące działanie toksycznych wolnych rodników tlenowych. Co zatem jeść? witamina E – ziarna zbóż, orzechy, oleje roślinne witamina C – kapusta, jagody, owoce cytrusowe, pomidory cynk, selen – mięso, orzechy brazylijskie witamina A […]

Czy wiesz o tym, że jaskra jest pierwszą przyczyną nieodwracalnej ślepoty w Polsce? Czy wiesz dlaczego tak jest? Dzieje się tak dlatego, że do późnych stadiów ta choroba nie daje żadnych objawów i pacjent nie zgłasza się do okulisty. Zwykle idziemy do lekarza, kiedy coś nam dolega, ale kiedy jaskra upośledza widzenie, wtedy jest już […]