Jaskra barwnikowa

Jaskra barwnikowa jest to jaskra wtórna, która może rozwinąć się w przebiegu zespołu rozproszonego barwnika (ZRB). Występuje on zwykle obustronnie i charakteryzuje się wypadaniem barwnika z nabłonka barwnikowego tęczówki, a następnie odkładaniem się ich w strukturach przedniego odcinka gałki ocznej. Typowe objawy potrzebne do postawienia rozpoznania to:

1. odkładanie się barwnika na śródbłonku rogówki – wrzeciono Krukenberga
2. ubytki nabłonka barwnikowego tęczówki i jej przeświecanie – traniluminacja tęczówki
3. Odkładanie się ziarenek barwnika na przedniej powierzchni tęczówki i soczewki
4. odkładnie się barwnika w kącie komory przedniej – nadmierna pigmentacja beleczkowania
5. Wklęsła nasada tęczówki, otwarty i szeroki kąt komory przedniej.

Uwalnianie barwnika spowodowane jest pocieraniem tylnej powierzchni tęczówki o włókienka obwódki rzęskowej utrzymującej soczewkę w swoim miejscu, w trakcie zmian szerokości źrenicy w odpowiedzi na zmieniającą się ilość światła w otoczeniu. Przyczyną uwalniania się barwnika jest wklęsła konfiguracja nasady tęczówki, która umożliwia kontakt tęczówki z włókienkami soczewki. Możliwy jest również defekt w nabłonku barwnikowym i nadmierne wypadnie barwnika.

Jaskra barwnikowa rozwija się u około 50% chorych z zespołem rozproszonego barwnika. Jest to jaskra szerokiego, otwartego kąta, częściej chorują krótkowzroczni mężczyźni, około 30-40 roku życia. Jaskrę tę cechują duże wahania ciśnienia wewnątrzgałkowego na skutek zatykania się beleczkowania przez odkładający się w nim barwnik.

 

Badania dodatkowe w diagnostyce jaskry barwnikowej

W diagnostyce trzeba uwzględnić wielokrotny pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego, ponieważ w początkowym etapie choroby ciśnienia mogą być okresowo prawidłowe.

Konieczne jest wykonanie badań dodatkowych:

1. HRT – laserowa tomografia konfokalna nerwu wzrokowego
2. GDx – ocena warstwy włókien nerwowych siatkówki metodą skaningowej polarymetrii laserowej
3. OCT jaskrowego – tomograficzna ocena tarczy nerwu wzrokowego (ONH) i warstwy włókien nerwowych siatkówki w okolicy około tarczowej (RNFL)
4. GCL – tomograficzna analiza warstwy komórek zwojowych
5. AS-OCT – tomografia przedniej komory oka z oceną szerokości kata komory przedniej i ozceną konfiguracji tęczówki i wykazanie jej wklęsłej nasady
6. Jaskrowe badanie pola widzenia – HFA lub FDT

 

Jak leczy się jaskrę barwnikową?

Leczenie jaskry barwnikowej (także nazywanej jaskrą przewlekłą barwnikową lub jaskrą przewlekłą zamkniętego kąta) jest zazwyczaj prowadzone przez specjalistę okulistę. Chociaż jaskra barwnikowa jest nieodwracalna, istnieją różne metody leczenia mające na celu kontrolowanie jej postępu i zmniejszanie ryzyka utraty wzroku. Najważniejszym celem leczenia jaskry barwnikowej jest obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego (ciśnienia wewnątrz oka), ponieważ jest to główny czynnik ryzyka dla tej choroby. Oto kilka głównych metod leczenia:

• leczenie farmakologiczne – jest często pierwszą linią obrony w leczeniu jaskry barwnikowej. Leki przeciwpotne, takie jak krople do oczu, pomagają zmniejszyć produkcję płynu w oku lub zwiększyć jego odpływ, co obniża ciśnienie wewnątrzgałkowe. Leki te muszą być regularnie stosowane zgodnie z zaleceniami lekarza;

• zabieg laserowy – w leczeniu jaskry barwnikowej stosuje się zabiegi laserowe takie jak trabekuloplastyka lub irydektomia. Trabekuloplastyka polega na użyciu lasera do otwarcia kanalików drenażowych w oku, co ułatwia odpływ płynu i obniża ciśnienie. Irydyktomia polega na wykonaniu otworu w tęczówce, który umożliwia płynowi swobodniejszy przepływ;

• leczenie chirurgiczne – gdy inne metody leczenia nie są skuteczne, konieczna może być operacja. Operacja jaskry może polegać na stworzeniu nowego przewodu drenażowego (trabekulektomia), wszczepieniu mikroimplantatu (np. mikroshuntu) lub innych procedurach mających na celu poprawę odpływu płynu w oku.

Osoby cierpiące na jaskrę barwnikową powinny regularnie odwiedzać okulistę, który będzie monitorował stan ich oczu i dostosowywał leczenie w razie potrzeby. Regularne badania oczu są kluczowe w zapobieganiu utracie wzroku. Niektóre czynniki, takie jak palenie papierosów i nadmierna konsumpcja alkoholu, mogą zwiększać ryzyko jaskry. Modyfikacja stylu życia, takie jak rzucenie palenia i zdrowa dieta, może pomóc w kontrolowaniu choroby.

Warto podkreślić, że leczenie jaskry barwnikowej jest indywidualizowane i zależy od wielu czynników, w tym od stopnia zaawansowania choroby i ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Dlatego ważne jest, aby współpracować z doświadczonym okulistą, który może dostosować leczenie do konkretnych potrzeb i warunków pacjenta. Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie mogą pomóc w kontrolowaniu postępu choroby i zapobieganiu utracie wzroku.