Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem
Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem AMD (age-related macular degeneration), prowadzi w stadiach zaawansowanych do całkowitego zaniku widzenia centralnego, a więc do praktycznej ślepoty. Jest to choroba centralnej części siatkówki, pojawiająca się najczęściej po 50. roku życia. We wczesnych stadiach charakteryzuje się występowaniem delikatnych białawo-żółtawych kropek określanych jako „druzy” i umiejscowionych zewnętrznie do warstwy receptorowej i nabłonka barwnikowego siatkówki (retinal pigment epithelum, RPE).
Postacie AMD
Późne stadia AMD to postać „sucha” i „wilgotna”. W przypadku "suchej" AMD dochodzi do stopniowego zaniku siatkówki w centralnej części plamki. Charakteryzuje się ona obecnością delikatnych białawo-żółtawych kropek, określanych jako "druzy", które umiejscowione są zewnętrznie do warstwy receptorowej i nabłonka barwnikowego siatkówki. Na początku mogą być one subtelne, ale w miarę postępu choroby stają się bardziej widoczne. Choć "sucha" AMD rozwija się wolniej niż jej "wilgotna" odpowiedniczka, może prowadzić do znacznego pogorszenia widzenia centralnego.
AMD "wilgotna" jest bardziej zaawansowaną formą choroby. Charakteryzuje się tworzeniem się nieprawidłowych naczyń krwionośnych pod siatkówką. Te naczynia mogą być kruche i wyciekać płyny, co prowadzi do uszkodzenia siatkówki i pogorszenia widzenia. W niektórych przypadkach "wilgotna" AMD może rozwijać się w obszarze zajętym przez postać "suchą", co komplikuje leczenie i diagnozowanie choroby.
Postacie „sucha” i „wilgotna” mogą mieć inne przyczyny, jednak w niektórych przypadkach postać „wilgotna” może rozwijać się w obrębie obszaru zajętego przez postać „suchą”.
Przyczyny i objawy AMD
Czynniki ryzyka AMD to przede wszystkim: wiek, palenie tytoniu, podwyższony poziom cholesterolu i trójglicerydów, niedobór mikroelementów, narażenie na promieniowanie słoneczne.
Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem może dawać objawy już we wczesnych fazach. Mogą pojawić się zaburzenia widzenia, zwłaszcza przy czytaniu lub rozpoznawaniu detali. W miarę postępu choroby, czytanie staje się niemożliwe, linie prostokątów mogą wydawać się zakrzywione, a kolory mogą być mniej wyraziste.
Diagnostyka zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem
Podstawowym badaniem diagnostycznym jest badanie OCT (tomografia optyczna siatkówki) i angiografia fluoresceinowa. O tym jakie badania i jak często je wykonywać decyduje lekarz prowadzący.
Niestety, nie istnieje skuteczne leczenie AMD, ale dostępne są terapie mające na celu opóźnienie postępu choroby, szczególnie w przypadku "wilgotnej" AMD. Dlatego regularne badania okulistyczne są kluczowe w monitorowaniu stanu zdrowia oczu i wczesnym wykrywaniu AMD, co może pomóc w zapobieganiu pogorszeniu widzenia. Warto również konsultować się z lekarzem, aby omówić strategie zarządzania chorobą i utrzymania jak najlepszego stanu zdrowia oczu.