CZY PRZED JASKRĄ UCHRONI NAS ODPOWIEDNIA DIETA ALBO SUPLEMENTY DIETY?
Od dawna wiadomo, że zbilansowana dieta ma zbawienny wpływ na nasze zdrowie. Właściwie dobrane pożywienie odpowiada bowiem za dostarczanie do komórek naszego organizmu niezbędnych do zachowania zdrowia składników odżywczych, witamin i mikroelementów. Dieta ma więc wpływ na profilaktykę wielu schorzeń, a niekiedy nawet na ich leczenie.
Inaczej wygląda sytuacja z jaskrą. Jest schorzeniem, na które dieta nie ma żadnego wpływu. Nawet najlepiej skomponowana dieta nie pomoże zapobiec zachorowaniu na jaskrę. Nie ma również żadnego wpływu na skuteczność jej leczenia. To samo dotyczy odpowiedniej suplementacji.
Pierwsze dlaczego, czyli krótko o suplementach
Suplementy diety dostępne w aptekach bez recepty nie są lekami. To preparaty zaliczane do środków spożywczych, dlatego nie dotyczą ich surowe restrykcje prawne regulujące ich wprowadzenie do sprzedaży, tak jak to jest w przypadku leków. Ich działanie nie polega ani na leczeniu, ani zapobieganiu chorobom. Ich rolą jest dostarczenie do organizmu cennych składników odżywczych, których niedobory mogą przyczyniać się do powstawania wielu chorób. Ich działanie jednak nie jest potwierdzone rzetelnymi badaniami klinicznymi, przez co nie znamy ich skuteczności, komu mogą pomóc a komu zaszkodzić, nie znamy skutków ubocznych, a jeśli wystąpią dolegliwości wywołane przez jakikolwiek ze wspomnianych czynników – nie mamy do kogo się zwrócić o pomoc. Nic nie wiemy, czy łykanie suplementów wpłynie na łagodzenie objawów choroby, a tym bardziej na jej wyleczenie, czy nie.
Mimo to rynek suplementów w Polsce ma się doskonale. W 2020 roku wzrósł aż o 3 %! Na chwilę obecną jest on wart 6 mld zł! Polacy sięgają najczęściej po preparaty witaminowe oraz suplementy mające poprawić ich odporność. Niestety przyjmowanie suplementów może mieć nawet negatywny skutek zdrowotny, np. wtedy, gdy w zakupionym preparacie jest bardzo wysokie stężenie jakiejś witaminy lub mikroelementu. W takim przypadku może on wchodzić w niekorzystne interakcje z przyjmowanymi przez pacjentów lekami i komplikować przebieg chorób. Wszechobecna reklama tych preparatów próbuje wmówić konsumentom, że mają one zbawienny wpływ na ich zdrowie. Jest to spowodowane niewystarczającymi regulacjami prawnymi oraz znikomym nadzorem instytucjonalnym nad tym rynkiem.
Drugie dlaczego, czyli o tym, że zdrowa dieta może pomóc w leczeniu wielu chorób, ale nie jaskry
Zbilansowana dieta ma wpływ na leczenie i profilaktykę wielu chorób między innymi oczu takich jak np.: zwyrodnienie plamki żółtej (AMD) albo zaćma. Niestety w przypadku jaskry stosowanie odpowiedniej diety nie ma żadnego wpływu na jej przebieg ani zapobieganie jej wystąpienia. Wiemy, że pojawiają się takie prasowe rewelacje, ale my patrzymy na wiedzę lekarską. Wytyczne wszystkich liczących się w Polsce i na świecie gremiów okulistów jaskrowych są zgodne – jedyną naukowo udowodnioną skuteczną profilaktyką przeciwjaskrową są regularnie wykonywane badania specjalistyczne w kierunku tej choroby. W przypadku jej wystąpienia wspomniane badania specjalistyczne są także fundamentalne – pozwalają precyzyjnie diagnozować stan uszkadzanych struktur oraz monitorować postęp choroby i skuteczność wdrożonej terapii.
Pamiętajmy: przyczyną jaskry nie jest ani niezdrowe jedzenie, ani niedobór witamin, ale inne czynniki, wśród których najczęstsze są podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe, zaburzenia ukrwienia nerwu wzrokowego lub czynniki genetyczne. W grupie podwyższonego ryzyka zachorowania na jaskrę znajdują się również pacjenci cierpiący na cukrzycę, miażdżycę, hiperlipidemię albo nadciśnienie.
Regularne badania to jedyna skuteczna metoda profilaktyki jaskry
Powtarzamy to jak mantrę: jedyną skuteczną metodą profilaktyki jaskry są regularnie wykonywane badania okulistyczne. Jeżeli nie znajdujemy się w grupie wysokiego ryzyka wystąpienia tej choroby, róbmy te badania rzadziej, raz na rok, niechby nawet raz na 2 lata (wersja dla ryzykantów), ale róbmy. Jeśli ktoś w naszej rodzinie choruje na jaskrę albo chorujemy na inne schorzenia, które mogą mieć wpływ na jej rozwój, powinniśmy wykonywać je dwa razy do roku. Takie badania pozwolą na wyłapanie jaskry na wczesnym etapie jej rozwoju, dzięki czemu możliwe będzie wprowadzenie odpowiedniego leczenia farmakologicznego. Tylko takie postępowanie może uchronić nas przed dramatycznymi konsekwencjami zdrowotnymi, jakie pociąga za sobą ta choroba.
Ignorowanie obowiązku poddawania się badaniom profilaktycznym nie prowadzi do oszczędności ekonomicznej, bo koszty leczenia trudnych przypadków, w zaawansowanych stadiach są nieporównywalnie wyższe niż koszty profilaktyki. Ignorowanie profilaktyki przeciwjaskrowej, zwłaszcza u osób z grup ryzyka to hazard.