Ocena obwodu siatkówki

Ocena obwodu siatkówki, znana również jako badanie obwodu siatkówki, to procedura diagnostyczna wykonywana w dziedzinie okulistyki w celu oceny zdrowia siatkówki oka. Siatkówka to wewnętrzna warstwa oka odpowiedzialna za przetwarzanie światła na impulsy nerwowe, które są przekazywane do mózgu w celu interpretacji wzroku. Ocena jej obwodu ma na celu wykrycie ewentualnych zmian patologicznych lub uszkodzeń.

Ocena obwodu siatkówki powinna być częścią każdego badania okulistycznego. Podczas tego badania poszukuje się zmian na obwodzie, które często nie dają żadnych objawów klinicznych, ale nieleczone we właściwym czasie, mogą doprowadzić do pogorszenia widzenia a nawet ślepoty. Najczęściej mamy do czynienia ze zmianami degeneracyjnymi, dziurami i przedarciami obwodu siatkówki.

Badanie to jest szczególnie ważne u pacjentów z krótkowzrocznością, u których zmiany degeneracyjne występują częściej, u pacjentów po urazach tępych gałek ocznych, u pacjentów obciążonych genetycznie (odwarstwienie siatkówki w rodzinie).

Obwód siatkówki można badać za pomocą różnych przyrządów: soczewką panfundoskopową, trójlustrem Goldmanna, szerokokątną soczewką Volka +90D, przy pomocy wzierników np. pośrednim Fisona lub za pomocą cyfrowych funduskamer szerokokątnych.

Dobór przyrządu należy do lekarza.

Badanie wykonuje się po maksymalnym rozszerzeniu źrenicy.

 

Cele badania

Podstawowymi celami badania obwodu siatkówki są:

• Ocena siatkówki w jej obwodowej części,
• Poszukiwanie zmian degeneracyjnych, dziur i przedarć siatkówki na jej obwodzie,
• Ustalenie stopnia predyspozycji zmian obwodowych do odwarstwienia siatkówki,
• Kwalifikacja do laseroterapii zabezpieczającej.

 

W jaki sposób wykonuje się badanie

Przed badaniem

Ponieważ przed wykonaniem badania konieczne jest rozszerzenie źrenic, co może prowadzić do zwężenia się kąta rogówkowo-tęczówkowego, lekarz musi zachować szczególną ostrożność w przypadku pacjentów z wysokim ryzykiem zamknięcia się kąta. W niektórych przypadkach przed badaniem lekarz poda pacjentowi dodatkowo leki obniżające ciśnienie, nie powinien jednak w zasadzie dokonywać oceny obwodu siatkówki bez rozszerzania źrenicy – przy wąskiej źrenicy niewiele można ocenić.

Przed wykonaniem badania obwodu siatkówki konieczne jest zebranie przez lekarza wywiadu, którego celem jest ustalenie wieku, wykonywanego zawodu (chodzi o ustalenie ryzyka odwarstwienia siatkówki pod wpływem dźwigania ciężarów), przebytych chorób, przyjmowanych leków, objawów degeneracji ciała szklistego (męty, błyski).

Przed samym badaniem lekarz rozszerza źrenicę najczęściej 1% roztworem Tropicamidu. Następnie powierzchnia oka znieczulana jest miejscowo specjalnymi kroplami.

 

Przebieg badania

Podczas badania pacjent siedzi przy lampie szczelinowej, brodę i czoło opierając o podpórkę, lekarz dotyka oko przyrządem i intensywnie „świeci w oko”. Badanie trwa kilka minut i nie jest bolesne.

 

Po badaniu

Należy pamiętać, że przez pewien czas po zakropleniu kropli rozszerzających źrenicę będzie się utrzymywało gorsze widzenie związane z porażeniem akomodacji. Bezpośrednio po badaniu nie można czytać, pisać, prowadzić samochodu. Normalne widzenie powraca po 2-3 godzinach.

Ocena obwodu siatkówki jest szczególnie istotna w przypadku chorób oczu, takich jak retinopatia cukrzycowa, zwyrodnienie plamki związanego z wiekiem (AMD), jaskra czy uszkodzenia siatkówki związane z urazem. Wczesna diagnoza i monitorowanie zmian w siatkówce są kluczowe dla zapobiegania utracie wzroku i skutecznego leczenia. Dlatego regularne badania oczu i ocena obwodu siatkówki są ważne, szczególnie dla osób z czynnikami ryzyka lub istniejącymi schorzeniami oczu.